بازتاب قیام تبریز
قیام گسترده مردم تبریز و قتلعام آن بازتاب وسیعی در محافل روحانی و غیرروحانی داشت. مراجع و ایات حوزه علمیه قم اولین مقامات روحانی بودند که در این خصوص با اعلامیه و تلگراف موضعگیری نمودند. گوشههایی از این اظهارات در
پی میاید:
ایت الله گلپایگانی: «... این مصیبت بزرگ را خدمت حضرات آقایان علما و عموم مردم مسلمان و غیور آذربایجان خصوصاً خانواده های مصیبت زده و داغدار تسلیت عرض مینمایم... حادثه تبریز را تاریخ در شمار حرکتهای مسلمانان برای دفاع از اسلام ثبت مینماید...»، واقعه تبریز سند عینی و زنده درک و شعور همبستگی ملت مسلمان با علمای اعلام و انزجار و تنفر از استکبار و استبداد است.»
ایت الله مرعشی نجفی: «... ایا دفاع از اسلام و جامعه روحانیت وظیفه هر فرد مسلمان نیست؟ ایا اجتماع مؤمنین به مناسبت چهلمین روز مقتولین قم که با کمال آرامش در مساجد تبریز تشکیل میشد جرم است؟...»
ایت الله سید عبدالله شیرازی طی تلگرافی به ایت الله قاضی و سایر علمای تبریز بیان داشت: «... حوادث اسفناک تبریز که به عنوان پشتیبانی از احکام اسلام و هماهنگی با مقام شامخ روحانیت به وجود آمد موجب تألم و تأثر شدید اینجانب و حوزه مقدسه خراسان گردید...»
ایات عظام، حاج سیدمحمد وحیدی، حاج شیخ محمد صدوقی، سیدمحمدصادق روحانی، بهاءالدین محلاتی و حوزه علمیه قم، روحانیون مبارز خراسان، طلاب گیلانی و مازندرانی مقیم قم، طلاب اصفهانی مقیم قم، روحانیت مبارز ایران مقیم بیروت، فضلا و محصلین همدانی حوزه علمیه قم، حوزه علمیه مشهد، جامعه روحانیت خمین، جمعی از روحانیون تهران، جامعه روحانیت کاشان، روحانیان یزد و غیره اعلامیههایی در مورد این قیام صادر نمودند و چهلم شهدای تبریز را عزای عمومی اعلام داشتند.
اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا، جنبش مسلمانان مبارز، کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی خارج از کشور، نهضت آزادی ایران نیز اعلامیههایی نشر دادند. نشریه «16 آذر» نشریه کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی خارج از کشور نوشت: «قیام تبریز نه فقط برگی زرین به تاریخ مبارزات ضدارتجاعی و قهرمانه اهالی ستمکش این شهر میافزاید، بلکه لحظهای درخشان در تاریخ پیکار خلقهای میهن است.» در تاریخ 30/11/56 اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا در بیانیه خود کشتار مردم تبریز را همسنگ با قیام 15 خرداد دانست: «وسعت و سبعیت قهر ضدانقلابی که رژیم ضدخلقی در سرکوب این قیام به کار برده است، شکوهمندی و وسعت و دامنه و اهمیت آن و میزان وحشت و هراس رژیم را از حرکت عمومی نشان میدهد. پس از قیام تبریز دانشجویان مبارز ایرانی مقیم کشورهای اروپایی و آمریکایی دست به افشاگری زدند. در آمریکا جو حاکم چنان گرایش به شاه داشت که هیچ نشریه معتبر، غیر از چند روزنامه محلی و کم تیراژ حاضر به چاپ مطالب دانشجویان نشد. روزنامه واشنگتن پست، چند مقاله به اوضاع تبریز اختصاص داد نیویورک تایمز ضمن صحبت از تَرَکی که رژیم برداشته، در روزهای بعد تعداد
کشته شدگان تبریز را از شش به بالاتر از هفتاد نفر رساند و توضیح داد که بلوای تبریز بلوایی است پیچیده، ولی ننوشت که پیچیدگی بلوا در کجا نهفته است.
تعدادی از دانشجویان مبارز ایرانی مشغول به تحصیل در برلن شرقی سفارت ایران را در برلن به اشغال خود درآوردند و به افشای جنایات شاه و پخش خبر مبارزه مردم تبریز پرداختند. خبر این جریان به سراسر جهان مخابره شد. دانشجویان مقیم اتریش نیز مقارن سفر وزیر امور خارجه ایران که به دعوت صدراعظم و رئیس جمهور اتریش به آن کشور رفته بود در خارج دانشگاه وین دست به تظاهراتی زدند و شعار خود را «حمام خون در ایران» قرار دادند. آنها میگویند تعداد بسیار زیادی از مردم به خصوص از شهر تبریز ضمن تظاهرات در زد و خوردهایی که با پلیس صورت گرفت کشته شدهاند.»
خانم «لیز ترگود» از تهران طی مقالهای در روزنامه انگلیسی گاردین از اینکه نسبت به تظاهرکنندگان ضدرژیم در تبریز با ملایمت برخورد شده است، اظهار تعجب کرده و ضمن آن به نقل از سخنان استاندار جدید آذربایجان نوشته که او سیاست خود را بر اساس تأمین حداکثر آزادی برای مردم قرار داده است.»
بازتاب قیام تبریز در رسانه های خارجی
در واکنش به قیام مــردم تبریز، رسـانه های جمعی ایران از جمله رادیو ـ تلویزیون و مطبوعات وابسته به رژیم، متوسل به درج اکاذیب شدند که در بعضی از رسانه های خارجی هم منعکس شد.
بخش فارسی «رادیو لندن» در مورد تظاهرات تبریز گفت: «طبق گزارش خبرگزاری پارس، بر اثر برخورد شدید افراد پلیس با تظاهرکنندگان، لااقل شش تن در تظاهرات تبریز به قتل رسیدهاند و بسیاری مجروح شدهاند. اغتشاشات پس از تجمع
عدهای در بعضی از مساجد آغاز شد و تظاهرکنندگان سپس به خیابانها سرازیر شدند و شعارهای کمونیستی و ضددولتی دادند و به هنرسرای فنی شهر و چند بانک حمله آوردند. گفته میشود چهار بانک و چند میهمانخانه آتش زده شده است. به گفته سخنگوی آتش نشانی تبریز، در بیش از یکصد محل در آن شهر آتشسوزی رخ داد. خبرگزاری پارس، شورشیان را مارکسیست اسلامی نامیده است. سایر خبرگزاریها از قول مسافرانی که از تبریز به تهران آمدهاند، گفتهاند که اوضاع آن شهر مغشوش است و جریان را با تظاهرات شدیدی که شش هفته پیش در قم رخ داد مقایسه کردهاند. در گزارش آن خبرگزاریها به علاوه گفته میشود که شاید رابطهای بین تظاهرات قم و تظاهرات تبریز موجود باشد.»
روزنامه تایمز به نقل از خبرگزاری فرانسه و رویتر نوشت: «در اغتشاشات و تظاهراتی که در تبریز، دومین شهر بزرگ و صنعتی ایران، توسط مارکسیستهای اسلامی به راه افتاد، 6 نفر کشته و 125 نفر زخمی شدند.» تایمز در دنباله گزارش خود با اتکا به منابع خبری دولتی در ایران میافزاید: «اغتشاشکنندگان که علیه حکومت و به طرفداری از کمونیستها در خیابانها به راه افتاده و فریاد میکشیدند، در سر راه خود به 73 بانک، 8 سینما، 4 هتل و انستیتو تکنولوژی تبریز حمله کرده و 28 ماشین را به آتش کشیدند و شیشه ها را خرد کردند. پلیس ضمن مقابله با اغتشاش کنندگان، ساکنان هتل و توریستهای خارجی مقیم هتل را تحت حمایت خود گرفت. آتش سوزی که توسط تظاهرکنندگان مارکسیست اسلامی به راه افتاده بود تا ساعتها در تبریز ادامه داشت. اغتشاش تبریز از حادثه قم که هفتهها قبل اتفاق افتاد به مراتب وسیعتر بود.»
روزنامه فاینشنال تایمز نیز گزارش کوتاهی از حادثه تبریز چاپ کرد و نوشت که در این واقعه 6 نفر کشته و 125 نفر زخمی شدند و تظاهرکنندگان که پیروان مارکسیستهای اسلامی بودند، دهها بانک و 4 هتل و تعداد زیادی سینما را مورد حمله قرار داده و ماشینها را به آتش کشیدند. روزنامه هرالد تریبون هم از قول خبرگزاری یونایتدپرس واقعه تبریز را چاپ کرد. این روزنامه نوشت: «اغتشاش کنندگان که همه از پیروان گروههای مذهبی و مارکسیست اسلامی بودند، در شهر تبریز ضمن اغتشاش و فریاد در خیابانها، 4 بانک را به آتش کشیده و به تعداد دیگری از ساختمانها خسارت وارد کردند. تظاهرکنندگان همچنین 9 سینما را مورد حمله قرار داده و تعداد زیادی از اماکن و مراکز دیگر را به آتش کشیدند.»
خلاصه وسایل تبلیغاتی وابسته به رژیم تلاش میکردند تا وانمود کنند قیام مردم تبریز به هیچ وجه، جنبه ایرانی و مذهبی نداشته و از سوی نیروهایی که در آن سوی مرزها به سر میبرند سازماندهی شده است و با برچسب مارکسیسم اسلامی و یا عباراتی نظیر اغتشاش سعی داشتند، اساس این حرکت مذهبی را
لکهدار کنند امّا قیام تبریز یک ماهیت اسلامی و مذهبی داشت و یک نقطه آغازین مردمی برای انقلاب اسلامی شد.
چهلم شهدای تبریز (4 فروردین 1357)
امام خمینی به مناسبت چهلم شهدای تبریز اعلامیهای صادر کردند و طی آن نوشتند:
«با فرارسیدن اربعین مقتولین مظلوم «تبریز» غمهای ملت غیرتمند، تجدید میشود. ملت مظلوم ایران باید در هر چند صباحی پرچمهای سیاه برافراشته کنند و در سوگ بنشینند، برای جوانان عزیز و عزیزان اسلام که به دست عمال آمریکا و به امر شاه در خاک و خون کشیده شدند و هنوز چشم ها گریان و دلها بریان است، برای یک قتل عمومی که دست آمریکا و سایر اجانب از آستین شاه بیرون آمده و ملت را به عزای دیگر مینشاند.
من نمیدانم دنبال این اربعین قتلهای دیگری و جنایات تازهای هست؟ و ضحاک عصر در خونخواری تجدید مطلع میکند؟ یا مأمور جنایت به صورت دیگر میشود؟ ما از این جنایات پی در پی و کشتار وحشیانه ناراحت و در عین حال امیدواریم. ناراحتی برای آن که جوانان رشید روحانی و دانشگاهی و بازاری و سایر طبقات را که امید برای آتیه کشور هستند از دست دادهایم و میدهیم، و امیدواریم چون میبینیم این جنایات شاهانه و این کشتار وحشیانه نمیتوانست و نمیتواند نهضت این ملت بیدار به پاخاسته را به سستی گرایاند. هرچه جنایت و قتل افزایش یافت ملت در ارادة آهنین خود قویتر و مستحکمتر شد.
کشتار بیرحمانه قم ایران را به هیجان درآورد و تبریز عزیز را به قیام همگانی مردانه در قبال ظالم و بیدادگری کشاند، و کشتار دستهجمعی تبریز ملت غیور ایران را چنان تکان داد که در آستانه انفجار است. انفجاری که دست اجانب را به خواست خدای متعال برای همیشه قطع کند. انفجاری که انتقام مظلومان را از شاه بگیرد، و دودمان سیاه روی «پهلوی» را برای همیشه از تاریخ ایران محو کند و این ننگ را از صفحة آن بزداید...»
«به غیر مکتب اسلام و شعار اسلامی، کشور از خطر نجات پیدا نمیکند لازم است این بوقهای تبلیغاتی شاه و دست نشاندگانش را هرچه بیشتر رسوا و افتضاح آن را آشکارتر کنید...»

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: